Далайн тээвэр

         Монгол Улсад далайн тээврийн салбарыг хөгжүүлэх, газар зүйн байршлаас үл хамааран далайд гарцтай болох, Монгол Улсын бараа бүтээгдэхүүнийг далайгаар дамжуулан 3-дагч зах зээлд тээвэрлэх боломжийг нээлттэй болгох ажлын хүрээнд шат дараатай арга хэмжээ авснаар тодорхой үр дүнд хүрч байна.  Үндэсний далайн тээврийн салбарыг хөгжүүлэх зорилтын хүрээнд далайн салбарын тэргүүлэгч улсуудтай хамтарч тээврийн үйл ажиллагаа эхлүүлэхээр ажиллаж байна. Тухайлбал, Монгол Улсын уул, уурхайн бүтээгдэхүүнийг гуравдагч улсад экспортлох зорилгоор 2015 онд Монгол Улс, Бүгд Найрамдах Солонгос Улсын хамтарсан далайн тээврийн компанийг үүсгэн байгуулсан.

         Тус компани үүсгэн байгуулагдсан түүхийг сөхвөл, 2011 онд ЗТБХБЯ болон БНСУ-ын Газар, тээвэр, далайн хэргийн яамны хооронд хамтран ажиллах тухай Санамж бичиг байгуулсан. Монгол Улсын Далайн захиргаа болон БНСУ-ын “Саммок Шиппинг” ХХК-ийн хооронд далайн тээврийн хамтарсан компанийг байгуулах тухай харилцан ойлголцлын Санамж бичгийг 2012 онд байгуулсан. Монгол Улсын ЗТЯ болон БНСУ-ын Далайн хэрэг, загас агнуурын яамны хооронд хамтран ажиллах тухай Санамж бичгийг 2015 онд байгуулсан.

Далайн тээврийн хамтарсан компани байгуулах асуудлыг Засгийн газрын 2015 оны 180 дугаар тогтоолоор дэмжсэнээр Монгол-Солонгосын хамтарсан “Монгол-Саммок Ложистикс” ХХК-ийг БНСУ-ын Сөүл хотноо байгуулаад байна.

“Монгол-Саммок Ложистикс” ХХК-ийн зорилго:

- Далайн тээврийн салбарыг Монгол Улсад хөгжүүлэхэд дэмжлэг үзүүлэх

- Далайд гарах гарцыг нэмэгдүүлэх

- Далайн олон улсын худалдаа, тээврийн үйл ажиллагаанд оролцох

- Монгол Улсын уул уурхайн бүтээгдэхүүнийг гуравдагч зах зээлд экспортолж дэлхийн зах зээлд өрсөлдөхүйц үнээр борлуулах үйл ажиллагааг баталгаажуулах

- Монгол Улсын далайн салбарын үндэсний боловсон хүчин бэлтгэх;

- Далайн нөөц баялгийг ашиглах, өргөн хэрэглээний бараа бүтээгдэхүүнийг далайгаар дамжуулан тээвэрлэх боломжийг нээлттэй болгох.

ХУУРАЙ БООМТЫН АСУУДАЛ ХАРИУЦСАН НЭГЖИЙН ТАНИЛЦУУЛГА, ҮЙЛ АЖИЛЛАГААНЫ ТӨЛӨВЛӨГӨӨ

Монгол Улсад олон улсын хуурай боомтуудыг хөгжүүлэх
хуурай боомт хариуцсан нэгжийг байгуулан ажиллуулах тухай:

         Монгол Улсын Ерөнхийлөгч У.Хүрэлсүхийн дэвшүүлсэн Транзит Монгол санаачилга, Монгол Улсын Их Хурлаас 2016 оны 2 дугаар сарын 5-нд соёрхон баталсан Хуурай боомтын тухай Засгийн газар хоорондын хэлэлцээр, Монгол Улсын Их Хурлын 2020 оны 5 дугаар сарын 13-ны өдрийн 50 дугаар тогтоолоор баталсан “Алсын хараа-2050” Монгол Улсын урт хугацааны хөгжлийн бодлогын зорилтын 4.4, Монгол Улсын Их Хурлын 2021 оны 12 дугаар сарын 30-ны өдрийн 106 дугаар тогтоолоор баталсан “Шинэ сэргэлтийн бодлого”-ын 1.1, 1.2, 1.3, 1.4-т хөрш орнуудтай хилийн боомт, тээвэр, логистикийг хөгжүүлэх  зорилтыг дэвшүүлсэн байна.

Олон улсын хуурай боомтын нэр томьёо:

НҮБ-ын Ази Номхон Далайн Эдийн Засаг Нийгмийн Комиссын Хуурай боомтын тухай Засгийн газар хоорондын хэлэлцээр (цаашид “хэлэлцээр” гэх)-ийн тодорхойлсноор:

“Олон улсын чанартай боомт” (цаашид “хуурай боомт” гэх) гэж “олон улсын чанартай хуурай боомт” гэж олон улсын худалдаанд тээвэрлэж буй барааг ачиж буулгах, хадгалах, хяналт шалгалт хийх болон холбогдох гаалийн хяналт, бүрдүүлэлтийг хэрэгжүүлэх нэг буюу түүнээс дээш тээврийн горимоор холбогдсон логистикийн төв болох нутаг дэвсгэрийн дотор байрлах газрыг хэлнэ

“…Хуурай боомт гэдэг нь чингэлэг болон задгай ачаа барааг түр хугацаагаар хадгалах, ачаа бараанд холбогдох боловсруулалт хийхэд зориулагдсан байр, агуулах, сав, задгай талбай, зогсоолыг хэлэх ба авто зам, төмөр зам, усан замын тээврийн хэрэгсэл болон нисэх буудлын аль нэгтэй холбогдсон байна. Олон улсын ач холбогдол бүхий хуурай боомт нь ачаа барааг ачих буулгах, түр хугацаагаар хадгалах, гаалийн үзлэг хяналтыг явуулах, олон улсын худалдаанд оролцоход шаардлагатай аюулгүй байдлыг хангасан байна...” гэжээ.

Хуурай боомт үүсэх болсон шалтгаан:

Далайн тээврийн компаниуд нь далайн боомтууд дээрх үйл ажиллагаагаа цэгцлэх, өөрийн боомтод ирсэн бүх ачаа барааг боломжийн хэмжээнд аль болох хурдан  боловсруулах (ачих, буулгах, баглах, задлан түгээх, хадгалах, илгээх, дамжуулан тээвэрлэх, гааль, мэргэжлийн хяналт, хорио цээр болон бусад үзлэг хяналтыг хийх боломжоор хангах, г.м.)-ыг шаардаж эхэлсэн. Энэхүү шаардлагын дагуу ихээхэн хэмжээний ачаа барааг хурдан шуурхай боловсруулах шалгарсан арга нь далайн боомтынхоо зарим үйл ажиллагааг явуулах нэгж салбарыг эх газрын гүнд байгуулан албан ёсоор хуурай боомтын статус авч олон улсын хэмжээнд ашиглах эрхтэй болох  явдал юм.

 Өнөөдрийн байдлаар хуурай боомтгүйгээр далайн боомтын үйл ажиллагааг төсөөлөх аргагүй болоод байна. Хуурай боомт үүсэх болсон үндсэн шалтгаан:

• Далайн боомтын эрэг дээрх дэд бүтэц, тээврийн хэрэгслийн үр ашгийг тогтмол сайжруулах, хүчин чадлыг нэмэгдүүлэх бодит шаардлага;
• Чингэлэг тээврийн хөлөг онгоцны багтаамж улам бүр нэмэгдэж байгаа өнөөдрийн нөхцөлд хуурай газар дээрх хадгалалт, ачаа барааг байршуулах зогсоол, талбайн хүчин чадлыг боломжоороо нэмэгдүүлэх бодит шаардлага;
• Логистикийн гинжин холбооны зохицуулалтын нэг хэсэг болох жижгэвтэр, орон нутгийн шинж чанартай далайн боомтоос бусад олон улсын сүлжээ болох томоохон далайн боомтууд руу ачааг тээвэрлэн бөөгнүүлэх, цуглуулах үйл ажиллагаа;
• Дэвшилтэт техник, технологи хэрэгжүүлэхэд хуучин барилга байгууламж, тоног төхөөрөмж тохиромжгүй байх зэрэг болно.

Олон улсын чанартай хуурай боомт байгуулах хэрэгцээ:

Манай Улс далайд гарахын тулд хуурай замаар ОХУ-ын нутгаар дамжин Алс дорнодын далайн боомт хүртэл 3800 км, БНХАУ-ын Тяньжин боомт хүрэхэд 1870 км туулдаг.

Монгол Улс БНХАУ болон ОХУ-ын хооронд байрладаг геополитик, Ази болон Европыг холбосон хамгийн дөт зам, эдийн засгийн газарзүйн байршлын давуу талуудад түшиглэн  олон улсын худалдаа, тээвэр, логистик, нийлүүлэлтийн сүлжээнд холбогдох хамгийн оновчтой шийдлээр төлөвлөж хөрөнгө оруулалт, бүтээн байгуулалтын нэгдсэн бодлого зохицуулалттайгаар Олон улсын чанартай хуурай боомтуудыг хөгжүүлэх нь цаг үеийн шаардлага болоод байна.

Энэ нь Монгол -Орос- Хятадын эдийн засгийн коридорын дагуух бүс нутгуудын зам харилцаа, дэд бүтэц, боомт, хотуудын холболт, бүс нутгуудын хамтын ажиллагааг шинэ түвшинд хүргэх нөөц, хөрөнгө оруулалтын орчин,  бүтээн байгуулалтын төслүүдийг уялдуулан олон улсын  хамтын ажиллагааг өрнүүлэх, улс орны эдийн засагт дэмжлэг үзүүлэх ач холбогдолтой юм.

Монгол Улсын ачаа тээврийн чингэлгийн терминалыг далайн боомтын дэд бүтэцтэй шууд холбох гэрээ, хэлэлцээр байгуулах нь нэн тэргүүний ажил болохыг судалгааны үр дүнгээс ойлгож авсан. Үүний тулд БНХАУ-ын ямар далайн боомт Монгол Улсын хуурай боомтын эхлэл байж болох шалгуур үзүүлэлтүүдийг боловсруулан гаргасан. Үүнд:

1. боомтод далайн тээврийн том болон дунд зэргийн компанийн хөлөг онгоц тогтмол хуваариар ирдэг байх; 
2. тухайн боомтын хүлээн авах дэд бүтэц сайн байх;
3. боомтоос хөдлөх төмөр зам (авто тээврийн сүлжээ)-ын шугам Транссибирийн төмөр замын коридорт шууд холбогдсон байх,
4. Монгол руу хөдлөх галт тэрэгний хуваарь тогтмол байх.

Иймээс эдгээр 4 шалгуур үзүүлэлтийг хангах далайн боомтыг газар дээр нь үзэж, танилцаж боомтын удирдлагуудтай хэлэлцэн тохиролцох шаардлагатай юм. Ингэснээр Монгол Улсын ачаа барааг сонгогдсон далайн боомт дээр төвлөрүүлэн авах бүх гэрээ хэлцлийг Засгийн газар хооронд байгуулах хэрэгтэй байна.

Монгол Улсад олон улсын хуурай боомтуудыг байгуулах нь олон улсын хуурай боомтын нөхцлөөр олон улсын ачаа барааг төвлөрүүлэн байршуулж, ангилан ялгаж, гадаад улс орнуудын ачаа бараанд үйлчилгээ үзүүлэхээс гадна хагас, бүтэн боловсруулах, улмаар эцсийн бүтээгдэхүүн үйлдвэрлэх боломж нэмэгдэж, нэмүү өртөг шингэсэн экспорт, импортын барааны болон олон улсын ачаа тээврийн үйл ажиллагаанаас улсад  ихээхэн хэмжээний валютын нөөц бүрдүүлэх боломж нөхцөл бүрдэнэ.

Монгол Улсад олон улсын хуурай боомт хөгжүүлэх эрх зүйн орчин:

1. Монгол Улс 2013 оны 11 дүгээр сарын 07-ны өдөр Хуурай боомтын тухай Засгийн газар хоорондын хэлэлцээрт гарын үсэг зурж Алтанбулаг, Улаанбаатар, Сайншанд болон Замын-Үүд зэргийг хуурай боомт, харин Чойбалсанг хуурай боомт болох боломжтой гэж хэлэлцээрт тусгасан бөгөөд Монгол Улсын Их Хурлаар түүнийг 2016 оны 02 дугаар сарын 05-ны өдөр соёрхон баталсан. /Хуурай боомтын тухай Засгийн газар хоорондын хэлэлцээр нь 2016 оны 04 дүгээр сарын 23-ны өдөр хүчин төгөлдөр болсон./ Хэлэлцээрт тусгагдсан Алтанбулаг, Улаанбаатар, Сайншанд болон Замын-Үүд, Чойбалсан нь Монгол улсын үйлдвэрлэл болон хэрэглээний төв хотууд бөгөөд олон улсын ачаа тээврийн сүлжээний үндсэн зангилаа юм.
2. “Монгол -Орос- Хятадын эдийн засгийн коридор байгуулах  хөтөлбөр”-ийг гурван улсын төрийн тэргүүнүүдийн хэмжээнд 2016 оны 06 сарын 23-ны өдөр Ташкент хотноо гарын үзэг зурж баталсан. Хөтөлбөрийн хүрээнд  32 төслийг хэрэгжүүлэхээр тохиролцсон.
3. Олон Улсын гэрээнүүдэд нэгдэн орж гишүүнчлэлтэй болсноор худалдааг хөнгөвчлөх үүргүүдийг хүлээж татвар, хөрөнгө оруулалтын таатай орчныг бүрдүүлэх хуулийн зохицуулалтыг тодорхой хэмжээнд бүрдүүлсэн.

Хуурай боомтын талаар төрөөс баримтлах бодлогын баримт бичигт

1. Монгол Улсын Засгийн газрын мөрийн хөтөлбөр 2020-2024:

3.6.3.4.төмөр замын сүлжээг түшиглэн олон улсын стандартад нийцсэн хуурай боомтыг барьж байгуулна. Нийслэлийн Налайх дүүрэгт Улаанбаатар төмөр замыг түшиглэн олон улсын стандартад нийцсэн ачаа тээвэр, логистикийн төвийг төр, хувийн хэвшлийн түншлэлийн хүрээнд барьж байгуулна.

       2.  Монгол Улсын Засгийн Газрын “Шинэ сэргэлтийн бодлого” :

Зорилт 1.4.Монгол Улсын бүсчилсэн хөгжлийн үзэл баримтлалд тулгуурлан эдийн засгийн чөлөөт бүс, хуурай боомтуудыг үе шаттайгаар байгуулах замаар худалдааны эргэлтийг нэмэгдүүлнэ... гэж тус тус бодлогын баримт бичгүүдэд тусгагдсан байдаг.

3. Монгол Улсын Засгийн газрын 2022 оны 6 дугаар сарын 22-ны өдрийн хуралдааны 34 дүгээр тэмдэглэлд:

...1.2 Хуурай боомтын асуудал хариуцсан нэгжийг зохих журмын дагуу байгуулж, Зам, тээврийн хөгжлийн яамны батлагдсан төсөвт багтаан ажиллуулах арга хэмжээ авах... гэж заасны дагуу Хуурай боомтын нэгжийг Далайн захиргааны бүтцэд байгуулахаар шийдвэрлэсэн болно.

4. Монгол Улсын Их Хурлаас 2015 онд Чөлөөт бүсийн тухай хуулийг баталсан.
5. Гаалийн хууль тогтоомж нь мөн хуурай боомтод явуулах үйл ажиллагааг дэмжихэд чиглэгдсэн зохицуулалтуудтай байдаг байна.

Цаашид Монгол Улсад олон улсын чанартай хуурай боомтыг хөгжүүлэхэд холбогдох хууль тогтоомжтой нийцүүлэн хилийн боомтыг зөвхөн дамжин өнгөрөх, шалган нэвтрүүлэх бүс бус эдийн засаг, бизнесийн хөгжлийн төв болгон хөгжүүлэх, тухайлбал гадаад худалдаа эрхлэхэд учирч буй саад бэрхшээл болсон хилийн боомт дахь шалгалтын давхардлыг арилгах, дэвшилтэт техник технологи нэвтрүүлэх, хилийн хяналтын байгууллагуудын ажлын уялдаа холбоог хангах, нэгдсэн удирдлага зохион байгуулалтын бүтцийг бий болгох шаардлагатай.

БНХАУ-аас ОХУ, цаашлаад Европт хүрэх, Европоос БНХАУ-руу чиглэсэн авто болон төмөр замын дамжин өнгөрөх тээврийн тулгамдсан асуудлууд:

• Oлон улсын тээврийн чингэлгийн түрээс өндөр
• Хүний нөөц, мэргэжилтэй боловсон  хүчин дутмаг
• Зөвхөн улирлын шинж чанартай бизнес эрхлэх бус тээвэрлэлтийн тогтвортой эрэлт хэрэгцээтэй байх худалдаа, тээвэр, логистик, нийлүүлэлтийн сүлжээнд холбогдох  
• Монгол, Орос, Хятадын төмөр замын стандарт харилцан өөр бөгөөд ачаа барааг дамжин өнгөрүүлэх, төвлөрүүлэн тээвэрлэх хүчин чадал хязгаарлагдмал байдал
• Монгол Улсын стандарт ба Монгол Улсын төмөр замын бүтээн байгуулалт техник технологийг хоцрогдол
• Аль ч чиглэлд ачааны хэмжээг тэнцвэржүүлэх, тээврийн хэрэгсэл болон чингэлгээр хангах боломж сул
• Импорт, экспорт, ре-экспортын ачааны тээврийн хэрэгсэл/ чингэлгийн хангалтын улс хоорондын нэгдсэн уялдаа холбоо бүхий системгүй.
• Боомтын хөгжлийн нэгдсэн бодлого, төлөвлөлт, зохион байгуулалтгүй байдал
•  

Монгол Улсад олон улсын хуурай боомтуудыг хөгжүүлэхэд нэн тэргүүнд шийдвэрлэх асуудлууд:

1. Монгол Улсад олон улсын хуурай боомт байгуулан хөгжүүлэх асуудлаар  яамдын бодлого чиг үүргийг тодорхойлох, уялдуулан зохицуулах чиглэлээр хамтын ажиллагааны үндсэн чиглэлүүдийг тодорхойлох 
2. НҮБ-ын Ази, Номхон далайн Эдийн Засаг Нийгмийн Комиссоос Монгол Улсад олон улсын хуурай боомт хөгжүүлэх үйл ажиллагааны стандартчилал, Засгийн газар хоорондын гэрээ хэлцэл байгуулах, бүтэц зохион байгуулалт, нөхцөл байдал болон үйл ажиллагааны стандартыг тогтоох зэрэг асуудлаар техникийн туслалцаа авах
3. “Хуурай боомтын тухай Засгийн газар хоорондын хэлэлцээр”-т заасан олон улсын хуурай боомт байгуулах шалгуурыг хангасан байршлуудад хуурай боомт байгуулах ач холбогдол, үр ашиг, дараалалыг тодорхойлох “Монгол Улсад олон улсын хуурай боомтууд байгуулах” хөгжлийн зорилтот хөтөлбөр боловсруулан батлуулах
4. Монгол Улсад олон улсын хуурай боомтуудыг хөгжүүлэх хууль эрх зүй болон  хөрөнгө оруулалтын орчныг холбогдох хууль тогтоомжид нийцүүлэн боловсруулах
5. Батлагдсан хөгжлийн хөтөлбөрийн хүрээнд олон улсын ачаа тээврийн үндсэн дэд бүтцийн холболтыг сайжруулах, бүтээн байгуулалтанд төр-хувийн хэвшлийн түншлэлээр хэрэгжүүлэх төслүүдийг  зарлан гадаад, дотоодын хөрөнгө оруулалт татах
6. Хуурай боомтын тухай Засгийн газар хоорондын хэлэлцээр”-т заасан олон улсын хуурай боомт байгуулах Улаанбаатар, Замын-Үүд, Алтанбулаг, Сайншанд, Чойбалсан болон хэлэлцээрт нэмэлтээр оруулах Бичигт, Ховд, Цагааннуур хуурай боомтуудын UN/LOCODE авах , үе шаттайгаар олон улсад зарлан хөгжүүлэх
7. “Хуурай боомтын тухай” Засгийн газар хоорондын хэлэлцээрийн дагуу БНХАУ болон ОХУ-тай хамтран ажиллах хэлэлцээрт гарын үсэг зурж, хамтран ажиллах боомтуудыг тогтоох.
8. Хөлөг онгоц эзэмшдэггүй тээвэрлэгч гэх мэт далайн боомтоос ачааг тээвэрлэх эрх бүхий операторыг бий болох эрх зүйн орчныг бүрдүүлэх
9. Монгол Улсад олон улсын жишигт нийцсан мэдээлэл технологи, хиймэл оюун ухаанд суурилсан гаалийн хяналт, хилийн аюулгүйн байдлыг хангах хуурай боомтуудыг хөгжүүлэх бэлтгэл хангах

“Олон улсын хуурай боомт” – ын үйл ажиллагаанаас оролцогч талуудын

хүртэх боломжит үр ашиг :

“Олон улсын хуурай боомт” байгуулснаар бий болох үр дүн:

Олон улсын хуурай боомтын үйл ажиллагаа нь Монгол Улсад дэлхийн түвшний үйлчилгээний салбар болон хөгжиж гадаадын шууд хөрөнгө оруулалтыг нэмэгдүүлэн Монгол Улсын эдийн засгийг эрчимтэй хөгжүүлэхэд  түлхэц болох юм.

• Монгол Улсын эдийн засгийн өсөлтийг хангана.
• Дамжин өнгөрөх ачаа тээврээс ашиг хүртэнэ. /транзит, реэкспорт, экспорт, импорт/
• Хуурай боомтоос ашиг хүртэнэ. /сав баглаа боодол өөрчлөх, хагас боловсруулах, брэнд шилжүүлэх/
• Олон улсын хуурай боомтод цахим худалдааны платформын зангилаа агуулахуудыг байршуулж ашиг хүртэнэ.
• Монгол Улсын экспорт, импортын стратегийн нэгдсэн хангамжийг бий болгоно.
• Ажлын байрыг нэмэгдүүлнэ.
• Орон нутгийн хөгжлийг дэмжинэ
• Хөрөнгө оруулалт, ажлын байрыг нэмэгдүүлэх замаар олон улсын тээврийн коридороор дамжин өнгөрөх ачаа барааны эргэлт өсөж  бүсийн эдийн засгийн чадавх нэмэгдэнэ.
• Бүс нутгийн болон орон нутгийн хүн амын хэрэгцээт бараа бүтээгдэхүүний хангамж нэмэгдэнэ.
• Боомтод ажиллаж амьдрах, түр оршин суух гадаад дотоодын иргэд нэмэгдэж орон сууц нийгмийн үйлчилгээний хангамж нэмэгдэнэ.

Олон улсын хуурай боомтын удирдлага зохион байгуулалтын олон улсын туршлагаас авч үзвэл:

Судалгаанаас үзэхэд хуурай боомтуудын удирдлага зохион байгуулалтын ерөнхий загвар дараах байдалтай байна.

Эх сурвалж: НҮБ-ын АЗНЭЗНК-ийн хуурай боомтын сургалтын гарын авлага

Монгол Улстай хамгийн ойр  газар зүйн байршилтай БНХАУ, БНСУ, Япон зэрэг улсуудын боомтуудын удирдлага нь тухайн улсын Засгийн газар, муж, хотын захиргааны удирдлагад тухай улс, муж, хотын хөгжлийн ерөнхий төлөвлөгөөний дагуу төлөвлөгдөж хөгжсөн туршлага байна.

Олон улсын чанартай хуурай боомт хөгжүүлсэн улс орнуудад хилийн боомт, терминалуудыг Төр-хувийн хэвшлийн түншлэлээр буюу концессын гэрээгээр буюу хувийн хэвшил /хөрөнгө оруулагчид /боомтыг барьж ашиглалтад оруулан 30 хүртэл жил түүний хэвийн үйл ажиллагааг хариуцан явуулсны (дамжин өнгөрөх тээврийн хэрэгслээс төлбөр авах, ажлын байрны түрээс гэх зэргээс эх үүсвэрээс орлогоо бүрдүүлнэ.) дараа улсад үнэ төлбөргүйгээр шилжүүлснээр төсөвт хүндрэл үүсэхгүй давуу талтай.

  “Олон улсын чанартай хуурай боомт” – байгуулах ерөнхий үйл явц:

1. Төлөвлөлт
2. Тусгай зөвшөөрөл
3. Барилгажилт
4. Үйл ажиллагаа
5. Ашиглалт болон санхүүжилт

Хуурай боомтын асуудал хариуцсан нэгжийн зорилго:

Монгол Улсад Олон улсын хуурай боомтуудыг байгуулан хөгжүүлэх асуудлаар  бодлогын дэмжлэг үзүүлэх, олон улсын  хамтын ажиллагааг бий болгох зорилготой.

Хуурай боомтын асуудал хариуцсан нэгжийн үндсэн чиг үүрэг:

• Монгол Улсад Олон улсын хуурай боомтуудыг байгуулан хөгжүүлэх зорилгоор хуурай боомтоос үр ашиг хүртэгч байгууллагуудад хуурай боомтын хөгжүүлэх чиглэлээр судалгаа шинжилгээ, бодлогын дэмжлэг үзүүлэх, оролцогч талуудын хамтын ажиллагааг уялдуулан зохицуулах төрийн чиг үүргийг хэрэгжүүлнэ.
• Монгол Улсад Олон улсын хуурай боомтуудыг байгуулах асуудлаар Засгийн газар хоорондын хэлэлцээрийн биелэлтийг хангах, Засгийн газрын гадаад зээл, буцалтгүй тусламжийн хөрөнгийг ашиглах, эдгээр хөрөнгө оруулалтаар санхүүжих төсөл арга хэмжээг хэрэгжүүлэх, зохион байгуулахад Зам Тээврийн хөгжлийн яам болон холбогдох яамдад бодлого, арга зүйн дэмжлэг үзүүлнэ.

Хуурай боомтын асуудал хариуцсан хэлтсийн үйл ажиллагааны чиглэл:

1. Монгол Улсад олон улсын хуурай боомтуудыг хөгжүүлэх суурь нөхцлийг бүрдүүлнэ.
2. Монгол Улсад олон улсын хуурай боомтуудыг байгуулах асуудлаар  оролцогч талуудын хамтын ажиллагааг уялдуулан зохицуулах төрийн чиг үүргийг хэрэгжүүлнэ.
3. Монгол Улсад олон улсын хуурай боомтуудыг хөгжүүлэх хууль эрх зүй, хөрөнгө оруулалтын орчныг бий болгоно.
4. Монгол Улсад олон улсын хуурай боомтуудыг хөгжүүлэх асуудлаар олон улсын хамтын ажиллагааг өрнүүлэн олон улсын хуурай боомтуудын сайн туршлагуудыг нэвтрүүлэн гадаадын шууд хөрөнгө оруулалтыг татах чиглэлээр үйл ажиллагаа явуулна.

Хүлээгдэж буй үр дүн:

• НҮБ-ын Ази, Номхон далайн Эдийн Засаг Нийгмийн Комиссоос Монгол Улсад олон улсын хуурай боомт хөгжүүлэх асуудлаар техникийн туслалцаа үе шаттайгаар  авсан байна.
• Монгол Улсад олон улсын чанартай хуурай боомтуудыг хөгжүүлэх чиглэлээр БНХАУ, ОХУ болон бусад улс орнуудтай хамтран ажиллах хэлэлцээрт гарын үсэг зурж, хамтран ажиллах боомтуудыг тодорхойлсон байна.
• Хуурай боомтын тухай Засгийн газар хоорондын хэлэлцээрт тусгагдсан Улаанбаатар, Замын-Үүд, Алтанбулаг, Сайншанд, Чойбалсан хуурай боомтуудад UN/LOCODE  авсан байна.
• Хуурай боомтын тухай Засгийн газар хоорондын хэлэлцээрт Бичигт, Ховд, Цагааннуурыг нэмэлтээр оруулсан байна.
• Монгол Улсад олон улсын хуурай боомтуудыг  үе шаттайгаар байгуулсан байна.
• Монгол Улсад дэлхийн түвшний үйлчилгээний салбарыг хөгжүүлэх үндсийг тавьж олон улсын боомтуудын сайн туршлагуудыг нэвтрүүлэн гадаадын шууд хөрөнгө оруулалтыг нэмэгдүүлсэн байна.

ДАЛАЙН ЗАХИРГАА